INSPIRATIEREIS CIRCULAIRE ECONOMIE

DECEMBER | 2018

Regelink's 'grens overschrijdende promotie voor metaalrecycling'

Harry Regelink van Regelink Schroothandel in Kampen mag je gerust een gepassioneerd ondernemer in de metaalrecycling noemen. Dit geldt echter niet alleen voor zijn eigen onderneming, maar zeker ook voor de branche waarvan zijn onderneming deel uit maakt. Daarom hield Harry, samen met zijn team, op 7 december 2018 een ‘Grensoverschrijdende Inspiratiereis Circulaire Economie’.

Tekst: Henk Meinen
Foto’s: Henk Meinen & Ronald Regelink
Origineel artikel: Recycling Magazine Benelux – januari|2019

In november sprak ik Harry, in gezelschap van Martin Ekker, voormalig wethouder van Kampen, direct na een congres over de Circulaire Economie. 

Ik vroeg hem naar zijn mening over het congres. Daar was hij zoals meestal wel duidelijk over: “ Prima congres, goeie onderwerpen en goed dat er zoveel aandacht is voor de circulaire economie. Dat is de weg die we met z’n allen hebben te gaan en het is interessant om daarvan meer kennis op te doen. Nou bezoek ik wel meer congressen en seminars over dit onderwerp en telkens valt mij op hoe weinig – of zelfs helemaal niet- er nog over metaalrecycling wordt gesproken. Zijn wij als metaalrecyclers niet interessant meer, zijn onze activiteiten te gewoon geworden of zijn we min of meer in het vergeethoekje terecht gekomen? En dat terwijl onze branche eigenlijk al honderden jaren de circulaire economie in de praktijk toepast. En wel zeer professioneel en op mondiale schaal. Om ons als toonaangevende sector in de circulaire economie eens extra onder de aandacht te brengen organiseren wij op vrijdag 7 december een internationale inspiratiereis, vooral bedoeld voor mensen die juist niet direct in onze branche actief zijn. Ben je er bij?” Nou is het natuurlijk een interessant onderwerp. En bovendien is Harry een fidele kerel en dat telt ook in de zakelijke wereld. Daar zeg je geen nee tegen. Dus ik zeg: “ Harry, RMB is er bij. Reserveer maar een mooi plekje voor mij!”

Inspiratiereis

Het programma van de dag in kwestie ziet er interessant en uitdagend uit. Ook heeft de organisatie (bestaande uit Harry Regelink, Martin Ekker en voormalig gedeputeerde Theo Rietkerk, red.) de doelstellingen even keurig geformuleerd, te weten:

  • Kennis nemen van de laatste ontwikkelingen van de circulaire economie
  • Kansen en bedreigingen van de circulaire economie
  • Grensoverschrijdende samenwerking
  • Arbeidsmarkt en Onderwijs
  • Verkenning door de lector Circulaire Economie.

Het komt allemaal aan bod, waarbij de innerlijke mens zowel vooraf, onderweg als na het gebeuren gelukkig niet wordt vergeten. Allemaal dik voor elkaar. De lijst van ruim 20 deelnemers biedt een mooie mix. Voornamelijk mensen die niet direct uit de recyclingbranche komen, maar daar op een of andere manier zakelijk wel mee te maken krijgen c.q. er vanuit diverse invalshoeken in geïnteresseerd zijn. Denk bijvoorbeeld aan wethouders, bankiers, gedeputeerden van de provincies, overige beleidsmakers, mensen uit het onderwijs, adviseurs en mensen uit de industrie of de bouwwereld. Opvallend – of zoals te verwachten?- nagenoeg allemaal van het mannelijk geslacht, maar – gelukkig wel- ook één dame.

“Metaalrecycling bespaart wereldwijd zevenhonderd miljoen ton CO2 per jaar. Dit is net zoveel als de uitstoot van het totale mondiale vliegverkeer samen!” Hans Koning (Directeur MRF)

Recyclen loodaccu’s

Na een korte kennismaking in een imposante hal van Regelink en na koffie met voortreffelijke Friese Oranjekoek, heet Harry Regelink iedereen welkom.

Het programma wordt als spreker geopend door Robert Verwimp van Accurec NV uit Tessenderlo in België. Accurec met vestigingen in België, Nederland en Duitsland is een professionele inzamelaar  van accu’s en tractiebatterijen. Het bedrijf bedient klanten in onder meer geheel Nederland en België en werkt binnen Europa samen met de modernste geoutilleerde verwerkingsfabrieken van de ingezamelde gebruikte accu’s en batterijen. In het hele proces van inzamelen, opslaan, verwerken en hergebruik wordt uiterst zorgvuldig gewerkt. Zeker ook met giftige materialen die onvermijdelijk vrijkomen bij recyclen van loodaccu’s. Robert Verwimp toont ons deskundig en humoristisch de gevolgen van wat je de achterkant van onze omslag naar elektrisch rijden zou kunnen noemen. Persoonlijk verbaast het mij al veel langer, dat de problematiek van de verwerking van al die accu’s en batterijen in het maatschappelijk debat weinig tot geen aandacht krijgen. En dan hebben we het nog niet over de grote impact aan de productiezijde van al deze energiedragers. Je krijgt wel eens de indruk dat in de politiek- maar ook in onderwijs en wetenschap?- vooral gekeken worden naar de output in de gebruikersfase- dus de tijdens de te rijden kilometers- en de dan te realiseren reductie van CO2 uitstoot. Natuurlijk belangrijk, maar hoeveel energie en CO2 uitstoot is aan de orde bij de productie en de verwerking van al die accu’s? Maar dat ontrekt zich aan onze waarneming. Wel iets om terdege rekening mee te houden, vooral omdat wij als Nederland kennelijk vol gaan inzetten op elektrisch rijden. Gelukkig toont Verwimp ons een deel van de keerzijde van de medaille.

Later in de bus blijkt het een boeiend onderwerp onder de deelnemers en zorgt het toch ook wel voor eye-openers ten aanzien van energieopwekking, brandgevaar, risico’s bij opslag en verwerking.  “ Maar goed dat er bedrijven zijn, die dit massale aanbod van gebruikte accu’s en batterijen zo secuur voor ons opruimen en verwerken”, concludeert een deelnemer zeer terecht.  “Daar sta je toch eigenlijk nooit bij stil”, vult een ander aan., of: “ misschien zijn schone diesels toch wel minder milieubelastend” Prima onderwerp dus. Ook bij Regelink worden accu’s veilig ingezameld en opgeslagen en zo past het onderwerp ook goed bij dat bedrijf.

MRF 

Hans Koning, directeur Metaal Recycling Federatie Nederland (MRF) is de tweede spreker. Hij opent voor niet ingewijden ongetwijfeld een wereld van feiten over metaalrecycling. “MRF is de Nederlandse belangenbehartiger voor de sector met 110 leden, die samen 140 bedrijfslocaties bezitten. Totaal telt ons land ongeveer 400 metaalrecyclers met samen 2.000 werknemers. Samen zamelen die jaarlijks drie miljoen ton metalen in waarbij het als economische activiteit gaat om een omzet van zes miljard euro in Nederland. Metalen zijn oneindig recyclebaar en de recycling daarvan is in feite de circulariteit in de praktijk. Al deze recyclede metalen worden telkens weer als secundaire grondstoffen teruggebracht in de keten. “Je merkt aan de toehoorders dat de feiten die Hans noemt behoorlijk indruk maken. Stil wordt het als Hans meldt: “ Metaalrecycling bespaart wereldwijd 700 miljoen ton CO2 per jaar. Dat is net zoveel als de uitstoot van het totale mondiale vliegverkeer samen!” Daarnaast geeft de MRF-directeur een overzicht van de impact van ertsen – dus nieuw gewonnen metalen- en de recycling van gebruikte metalen. Hieronder een overzichtje [recycling versus ertsen]:

CO2 uitstoot Recycling versus ertsen

  • Lood 1% 1%
  • Aluminium 7% 7%
  • Koper  35% 35%
  • IJzer  42% 42%

Minder energie dan ertsen Recycling versus ertsen

  • Lood 98% 98%
  • Aluminium 95% 95%
  • Koper 37% 37%
  • IJzer 17% 17%

Ook dit staatje toont wel aan, dat metaalrecycling een belangrijke bijdrage levert aan energiebesparing en reductie CO2-uitstoot.

Koning wijst terecht op het belang van ‘design for recycling’, omdat het ontwerp in feite 80% van de milieu-effecten bepaalt. Het onderwerp is kernpunt in het circulaire beleid in Nederland en in de EU. Ook deze spreker gaat in op de risico’s en de brandgevaarlijkheid van Li-ion accu’s en batterijen in auto’s, maar ook op en in fietsen. Qua regelgeving is volgens Hans Koning het Europees afvalbegrip van 1975 helemaal niet ingericht op de zo gewenste  circulariteit en noemt hij de huidige verdubbeling van de Afvalstoffenheffing een straf voor hoogwaardige recycling. En als relatief buitenstaander kan ik het alleen maar met hem eens zijn. Een presentatie die bij de aanwezigen zeker meer kennis, inzicht en begrip heeft gebracht voor metaalrecycling.

Rondleiding in de regen….

Het weer werkt niet echt mee op deze vrijdag 7 december. Desalniettemin gaat iedereen dapper mee voor een rondleiding op de mooie werf van Regelink aan de Haatlandhaven. Aan de Installatieweg in Kampen heeft Regelink overigens nog een werf, speciaal voor particulieren en voor de klein handel.  Het is druilerige regen, die met windvlagen ook onder de paraplu’s doorwaait. Mijn aantekeningen liggen al na dertig meter in een grote plas water, onleesbaar geworden. Maar goed, regen of zon zo’n werf vol materiaal ziet er altijd imposant uit. De gidsen –waaronder Harry Regelink en Frits Stam- leggen uit wat er allemaal is te zien en wat er op de werf allemaal gebeurt. Echte praktijk, letterlijk met de poten in de waterplassen. Ook als je vaker zo’n werf heb bezocht en gezien blijft het indrukwekkend, maar als je zoiets voor de eerste keer ziet….Had Hans Koning het over recycling is de circulaire economie in de praktijk, dan laat deze rondleiding de echte metaalrecycling in de praktijk zien. Mensen zijn duidelijk onder de indruk van de enorme hoeveelheden metaal en ijzer ‘ tjonge, wat een hopen’- en van de machines waarmee hier wordt gewerkt.  Moderne metaalrecycling is allang voorbij het stadium van het ouderwetse begrip ‘oud-ijzer boer’’hoewel ik dat persoonlijk altijd nog met veel respect uitspreek. Recycling is gegroeid naar een zeer moderne, professionele bedrijfstak, met een belangrijke positieve impact op milieu, energie, grondstoffenvoorziening en vanuit een grote maatschappelijke betrokkenheid.

“Metalen en ijzer kunnen oneindig worden gerecycled.”  Harry Regelink (Eigenaar Regelink schroothandel)

De bus in een naar Lingen (D)….

Tijdens de busreis van Kampen naar Lingen in Duitsland worden wij boeiend onderhouden door Heico van der Blonk, lector circulaire economie. Onder andere door een in te vullen vragenlijstje- wat iedereen ook keurig doet! – ontspint zich een interessante discussie over allerlei aspecten van de circulaire economie en over hetgeen die ochtend werd gepresenteerd. Een medereiziger vraagt terloops aan mij ‘ of de recyclingbranche wel aan de zogenaamde klimaattafels aanwezig is.’. Ik moet hem het antwoord helaas schuldig blijven. Van de buspresentaties kan ik verder weinig melden. De bus schudde simpelweg te hard om zinnige aantekeningen te kunnen maken. 

Maar het was al met al zeker een inspirerend gezelschap met grote belangstelling voor de onderwerpen van deze dag.

Bij Benteler Stahl Rohr GmbH in Lingen worden wij ontvangen door Corné Buijs. Deze Benteler vestiging maakt deel uit van het conglomeraat.

Nieuw staal dus, op basis van oud staal. De input aan schroot bedraagt jaarlijks ongeveer 700.000 ton, waarvan dus een deel van Regelink. Corné Buijs benadrukt dat de kwaliteit van het aangevoerde schroot vooral ook afhankelijk is van de mate van de daarin aanwezige vervuiling, zoals hout, beton en coatings. Buijs: “ Benteler – dat onder meer heel veel produceert voor de automobielindustrie, de energiesector en stalen buizen– voldoet aan de strengste milieu- en CO2 eisen die in Duitsland worden gesteld. Maar concurrenten van ons in andere landen zijn aan veel minder eisen gehouden en dat leidt tot concurrentievervalsing. Zo wekken wij onze energie op via eigen kernenergie, maar daarmee moeten wij over enkele jaren stoppen. Frankrijk gaat echter gewoon door en ook dat geeft weer concurrentievervalsing in ons nadeel. De EU kent op dit punt geen eenheid in beleid.” Uit de groep wordt de vraag gesteld: ‘ naar welke energiebron stappen jullie dan over?’ Dat blijkt nog niet zo simpel. De restenergie van Benteler wordt gebruikt om openbare gebouwen in Lingen mee te verwarmen. Voor de zuivering van de uitstoot van het bedrijf heeft men onder meer een enorme filter- ‘ een gigantische stofzuiger’ gebouwd en in gebruik.

Na Corné Buijs – in het Nederlands- is het woord aan Herr Mundt, ingenieur bij Benteler. Dat gaat in het Duits en is behoorlijk technisch. Hij legt ons het proces uit dat nodig is om van schroot nieuw staal te kunnen maken. Deze methode levert volgens hem maar een fractie CO2 uitstoot op ten opzichte van ertsverwerking. In de EU- Italië 90%, Duitsland 45%- wordt veel meer staal op basis van schroot geproduceerd, dan bijvoorbeeld in China. Daar bedraagt dat aandeel slechts 18%. Mundt verwacht wel dat de inzet van schroot mondiaal zal toenemen. De ingenieur vertelt gedetailleerd en gepassioneerd en die passie wordt tijdens de rondleiding door het bedrijf nog wel duidelijker. Mooi is dat te constateren, dat mensen zo enthousiast zijn over hun professie. Het is een indrukwekkend  proces van vuur, rook, kabaal, stoom en gloeiende materie. Maar wel een proces dat gigantisch veel CO2 uitstoot en energie bespaart. Zouden ze daar aan de beroemde klimaattafels ooit van hebben gehoord? Of laten ze op TV- ter illustratie van hoe erg het is- weer een ( stoom) rookpluim zien, waar helemaal geen CO2 in zit? Ik heb het hele proces zoal hier in Lingen eerder gezien, maar het blijft altijd fascinerend. Hier zie je dus echt nieuw staal geboren worden uit gebruikt materiaal, de circulaire economie is rond!

De dag wordt afgesloten met een fijn diner in Kampen.

Dit artikel verscheen in de januari 2019 editie

van 

Share via
Copy link
Powered by Social Snap